*         ایام و باورها        *

چكيده

 *  روزهای تاسوعا، عاشورا و 28 صفر کار حرام است و کسی در این روزها کارهای

  ساختمانی یا کشاورزی انجام نمی دهد به ویژه اگر همراه با گرفتن مزد باشد.

*  از روز سیزده فروردین کلیه چاک  هایی ((    Chak   ))  ( قطعه های مرتع و زمین) که از

زمان بریدن علف سال قبل برای عبور و مرور و چرا آزاد بوده قدغن و ممنوع می شود

که به آن قرق ((      Ghorogh    )) می گویند.

*  در شب یلدا نیز این باور وجود دارد که افراد باید در منزل خود بمانند و در آن شب

 به جای دیگر نروند چون برکت از خانه می رود

 *  قبل از تحویل سال نو ، بر این باور هستند که یک ساعت قبل از تحویل سال نو

هر کاری را که انجام بدهی تا پایان سال همان کار ادامه پیدا می کند ( خیر یا شر بودن عمل ).

* اینکه سفره خانواده در طول سال رنگین و پربرکت باشد در روز اول عید باید بهترین غذاها را

در سفره صرف کرد. 

*       تولد نوزاد         * 

چكيده                             

در قدیم که مامای محلی وجود داشت وضع حمل و تولد نوزاد در منزل انجام می گرفت

با متولد شدن نوزاد ، به همدیگر " مبارک باد" می گفتند ، جشن می گرفتند

البته در صورتی که وضعیت اقتصادی خانواده خوب باشد.

بعد از گذشت 10 روز از تولد نوزاد، اقوام و فامیل و نزدیکان را دعوت می کردند

براي صرف ناهار و شیرینی و مادر و نوزاد را مادر بزرگ و خاله نوزاد به حمام می برند

که به آن ده شانی    ( Dahshani) می گویند

در این مراسم معمولا هدایا یا کادوهایی نیز می آورند که معمولا ((در ايمام قديم شامل 100 تا 500 تومان پول نقد،

 کش پیرهن( بلوز)()Kashpirhan یا تکه پارچه پیراهنی بود

در چهلمین روز نیز اقوام و فامیل دور هم جمع می شوند که مجددا مادر و نوزاد را به حمام می برند

و به آن چله شانی (     Chelleshani   )می گویند.

در خصوص انتخاب نام نوزاد ، معمولا نام نوزاد پسر را پدر تعیین می کند

و معمولا نام پدر بزرگش را انتخاب می کنند اما نامگذاری برای نوزاد دختر بر عهده مادر است

اين مراسم همچنان باقيست(بجز نام گذاري)

  

       *                                     عید نوروز                                      *

 

چند روز مانده به فرا رسیدن عید نوروز افراد خاصی بودند که در کوچه ها دور می زدند و به درب منازل می آمدند و شعر و دعا می خواندند که هر خانواده نیز به آنان آرد ، گندم و پول می دادند که به آن نوروزی خوان ( Nouroozikhan)می گوفتند. این افراد به دو سبک شعر می خواندند:
                امام اولین آمد به میدان                ملائک بر سرش، می خواند قرآن
           امام دومین نامش حسن(ع) بود                 حسن (ع) گلدسته باغ چمن بود.
 و همین طور تا 12 امام معصوم ادامه می دادند.
عده دیگری هم به این سبک می خواندند:
                        باد بهاران آمده    گل در گلستان آمده

                  مژده دهید برشاخ گل          نوروز سلطان آمده

خواننده هایی که به سبک اول یا مذهبی می خواندند معمولا دارای وجهه مذهبی و

از نظر راویان دارای تقوای بیشتر بودند ولی خواننده های کوچه بازاری از روش دوم

استفاده می کردند.

بعد از خواندن شعر ، فرد خواننده منتظر می ماند اگر هدیه می دادند که می گرفت و گرنه به راهش

ادامه می داد و می رفت. باور عمومی بر این بود که این هدیه ، نوعی صدقه و برای رفع

 قضا و بلا است.

در شب عید سال نو، گروهی از كودكان جمع می شدند و در خانه اقوام را می زدند

صاحبخانه درب یا دریچه ای که رو به کوچه باز می شد را باز می کرد و بعد از سلام وعلیک

و عید مبارکی و خوش آمدگویی ، به یک نفر از آنها به نیابت بقیه ،چیزی به عنوان کادو

شامل دو ریال پول یا یک تخم مرغ می دادند نفری که هدایا را می گرفت بین بقیه تقسیم می کرد.

باور این بود که اولین نفری که بعد از تحویل سال در می زند یا وارد می شود اگر در

آن سال خیر و برکت برای صاحبخانه به همراه داشت نشانگر خوبی قدم و خوش قدمی

شخص است ولی اگر در آن سال مشکلات و مصیبتی وارد می شد نشانگر بدقدمی او بود.

اگر سال پرخیر و برکتی بود برای سال آینده نیز دنبال او می فرستادند و می گفتند

شما برای تحویل سال به منزل ما بیایید. به فرد خوش قدم ، خوش پاقدم

(  Khoshpaghodom  ) و به فرد بدقدم ، بدپا قدم (      Badpaghodom      ) می گفتند.

این باور در افراد قدیمی و مسن بسیار وجود دارد ولی در چند سال اخیر اجرای آن کمتر به چشم ميخورد  ..
 

                                            *ازدواج (عروسی)                                      *

- خواستگاری(  khastegari  )
برای خواستگاری یکی از بزرگان خانواده داماد به خانه دختر می رود و بعد از اظهار مطلب و فرصت چند روزه ودر صورت موافقت آنها و در نهایت گرفتن جواب مثبت ، مرحله اول که نشان گذاری(  Neshangozari )است آغاز می شود.چند روز بعد یک دستمال ابریشمی قرمز ، یک پیراهن و يك شلوار  ، یک انگشتر نقره و مقداری شیرینی و شکلات و نان برنجی و کشمش و نخود (نخودچی) را در یک سینی بزرگ که در اصطلاح محلی به آن مجمع ( Majeme   ) یا طبخ ( Tabakh  ) می گفتند گذاشته و مادر یا خواهر داماد یا یکی از کسانی که به داماد خیلی علاقه داشت حمل کرده و به خانه عروس می بردند. در این مرحله داماد آنها را همراهی نمی کرد و در خانه می ماند.
- شیرانی خوری(  Shiranikhori )
در مراسم شيراني خوري داماد اقوام و نزيديكان خود را گرد خود جمع كرده و به خانه عروس برده ( عروس نيز اقوام خود را در خانه خود جمع مي كند). بعد از شام ابتدا درم ( Dorm   ) یا درمیه ( Dormiye   ) یا شیربهاء را معین می کردند که در قدیم معمولا 500 تا 5000 تومان بود که از طرف خانواده داماد تحویل خانواده عروس داده می شد تا با آن فرش ، صندوق چوبی و ... بخرند اما اين مبلغ در ايام كنوني تغيير كرده و بستگي به عرف محلي دارد.
معمولا مهریه در قدیم 5000 یا 000 10 تومان بود ولی امروزه مهريه را تعدادي سكه بهار آزادي يا مبلغي پول يا سفر زيارتي قرار مي دهند  . بعد از اتمام مسئله ، کاغذی معروف به خط رفت (  Khateraft  )  می نوشتند که در آن مهریه ، شیربهاء و ... تعیین می شد و معتمدین محل  آن را امضاء می کردند و پس از فرستادن صلوات می گفتند قرارداد تمان اَبه (taman abe ) یعنی قرارداد تمام شد . پس از آن کله قندی که قبلا دور آن پارچه پیچیده شده یا کادوپیچی شده بود را یکی از ریش سفیدها می شکنند و تکه کوچکی از قند را به داماد می دهند و هدیه می گیرند. این هدیه معمولا شامل پیراهن ، حوله بزرگ یا پول است.
شکستن کله قند که به عنوان پایان نوشتن قرارداد ازدواج و از طرفی شروع این وصلت با قند و شیرینی است به این باور که زوجین دارای زندگی شیرینی باشند. این رسم به همراه باورهای مربوط از قدیم رایج بوده و امروزه نیز اجرا می شود.
- حنابندان
بطور مختصر ، در هنگام حنابندان یک زن دعا می خواند دعایی که در مورد حنابندان و گل چیدن است البته این شعرها آمیخته ای از ادبیات ، عشق و مذهب است. بعد از پایان دعا همه دست می زنند و شادی می کنند و حنا بندان شروع می شود.

 در هنگام حنا گذاشتن ،  عروس و داماد دست راست خود را روی سر می گذارند و یک نفر مرد در دست راست داماد و زنی هم در دست راست عروس حنا می گذارد. در مرحله بعد روی اسکناسی حنا می گذارند و سپس اسكناس ها را به هم چسبانده و به يادگار داخل قرآن مي گذارند (( در ايام گذشته  حنا گذاري حنا را به همراه  سكه مخلوط مي كردند و در دست عروس و داماد مي گذاشتند تا كودكان فاميل سكه ها را به همراه حنا بردارند و بعد دستان خود را به هم مي چسباندند )) سپس عروس و داماد هر کدام دست دیگری را با دستمال یا دستمال کاغذی پاک کرده و شمع ها را فوت می کنند تا خاموش شود.
بعد از آن عروس سینی حنا را در بین حاضرین می گرداند و داماد هم شیرینی را. هر کسی که حنا بردارد معمولا در عوض آن هدیه ای می گذارد که به آن حناپولی ( Hanapouli   ) می گویند.
فردای آن شب داماد با دسته گل به منزل عروس می رود.

چای دورنگ
نوعی چای در این مراسم تهیه می کنند که دو رنگ است یعنی قسمت بالاقهوه ای رنگ (رنگ چای)  و قسمت پایین سفید است.فردی که چای را تهیه و تقسیم می کند ابتدا به عروس و داماد تعارف می کند و آنها هر کدام یک استکان از چای را برداشته و انعامی  به وی می دهند و همین طور کسانی که از این چای می نوشند معمولا انعام می دهند.
باور براین است که زندگی مشترک است و هر کدام نصفی از این زندگی را تشکیل می دهندو زندگی متعلق به هر دو نفر آنها است چون بعد با قاشق چای را به هم زده و مخلوط می کنندکه عملا نشانگر زندگی مشترک است.امیدوارند که زندگی مشترک را با شیرینی شروع می کنند تا در آینده نیز زندگی خوب و شیرینی داشته باشند و شیرین کام باشند.

لطفا برای بهتر شدن وبلاگ نوین چهارمحل

نظرات ، پیشنهادات و چگونگی لود شدن عکسها را در قسمت نظرات درج نمایید.